گوهرشاد بیگم عروس تیمور لنگ است. زنی که در دل خاندان خونریز و مهاجم تیموریان زندگی می کرد اما به فرهنگ دوستی، هنر پروری و خردمندی شهره است. مسجد گوهرشاد که جزء آثار به جا مانده از دوره تیموریان است به دستور او ساخته شده است. ماجرای مسجد گوهر شاد و عروس تیمور لنگ را در این صفحه از مجله فرهنگی وبلایت بخوانید.
از چنگیزخان مغول و نوادگانش هرچه در تاریخ ثبت شده ، جنگ و به خاک و خون کشیدن است . تنها یک نکته کارنامه چنگیز را از بقیه متمایز می کند : هنرمند ، صنعتگر و دانشمند هر شهر و دیاری که فتح می شد از تیغ و شمشیر تیموریان در امان بود و سمرقند به عنوان پایتخت ، پذیرای فرهنگ و هنرشان بود گفته اند که این امان دادن ها به دلیل ادب دوست بودن تیمور است اما صفحات تاریخ را که دقیق تر ورق بزنیم به گوهرشاد بانویی می رسیم که عروس تیمور بود گوهرشاد معروفی که اسمش را بر روی مسجدی شنیده ایم
با وجود خلق و خوی خون ریز حاکمان تیموری ، گوهرشاد به عنوان بانویی فرهیخته و هنردوست ، زبان و فرهنگ ایرانی را در این دوره به اوج شکوفایی رساند ، همه چیز از دست رفت اما فرهنگ ماند!
مکتب هرات در تذهیب و خوشنویسی ، کانون هنری بایسنقر ، توجه به معماری ، کتب خطی و خوشنویسی، حتی ریاضیات و نجوم و تاسیس رصدخانه …
تا جایی که حتی پسرانش هم به جای اینکه منش و رفتار پدربزرگ خون ریز خود را دنبال کنند ، از خوشنویسان و دانشندان بزرگ عصر خود شدند . حاکم شدند اما بر مبنای اخلاق و مدارا با مردم شان حکومت کردند و این پایانی بود بر چند صد سال خوی وحشی گری مغول
رابطه تیمور با عروسش بسیار خوب بود
آمده است که به احترام و وساطت این بانو در چندین مورد از کشتن اطرافیانش گذشته بود؛ کاری که تنها ادب و فرهنگ از عهده اش برمی آید و تیزی شمشیرها در برابرش کند می شود
فرهنگی که قرن ها بعد هم در برابر رضا خانی ایستاد که میخواست ایمان و اعتقادی ملتی را در زیر چکمه های استبدادش لگدکوب کند مسجد جامع گوهرشاد و قیام خونینش، پایگاهی شد برای ظهور فرهنگ و تمدن اسلامی
