کتاب اطلس فرهنگی ؛ برای آنها که می خواهند کار فرهنگی کنند

کتاب اطلس فرهنگی از دسته کتاب های مرجع در فرهنگ است. اگر به مباحث فرهنگی و فرهنگسازی و در نهایت کار فرهنگی علاقه دارید مطالعه و تورق این کتاب برایتان مفید است. اطلس فرهنگی می تواند اطلاعاتی از همه ابعاد فرهنگ مثل معماری، زبان ، آداب و رسوم و آئین های ایرانی را دربرمی گیرد.  در کتابخانه مجله فرهنگی وبلایت با چیستی این مفهوم آشنا شوید.

چه شد که اطلس فرهنگی چشمم را گرفت

یادم می آید دوران مدرسه، زنگ کتابخوانی داشتیم. در هفته یه تک زنگ برایش وقت گذاشته بودند. کم بود اما حسابی می چسبید.
پلکیدن بین کتاب های رنگ و وارنگ و باریک و قطور، کهنه و نو هرکدام لذتی مضاعف داشت.می توانستی دوتا کتاب سوا کنی از بین کتاب ها و ببری تا هفته بعد پیش خودت نگهداری.
به جز یک ردیف از کتاب ها که رویش نوشته بودند کتاب های مرجع. خوشگل و رنگی بود با عکس های جذاب. کتاب های مرجع را نمی دانند ببریم بیرون کتابخانه. فقط می توانستی در همان یک ساعت اختصاصی زنگ کتاب، بگیری و ورق بزنی و محو تماشایش شوی.
بین کتاب های مرجع چندتایی بود که رویش نوشته بود اطلس. نقش و نقوش کره زمین و کوه ها و اطلاعات جغرافیا محتویات یک اطلس بود. یکی هم بود اطلس پزشکی. عکس اندام های بدن داشت و این که با دیدنش می توانستی بفهمی داخل بدنت چه شکلی است.
اطلس البته به یاد اطلسی های رنگی باغچه حیاط هم می انداخت مرا.

بعدها فهمیدم که اطلس در معنای واقعی اش « مجموعه نقشه‌‌های موضوعی است که با اهداف مشخصی تهیه می‌شوند و از آن استفاده های مختلفی می کنند. در تهیه و تدوین این اطلس ها نقش جغرافیدانان هم پررنگ است.

یا به عبارتی اطلس،  مجموعه‌ نقشه‌هایی است که در موضوعات و مباحث مختلف تاریخی، جغرافیایی، اقتصادی، و … تهیه می‌شود.

خلاصه اینکه در این سالهای عمری که از خدا گرفتیم و کتاب خواندیم و قد کشیدیم همه جور اطلسی دیده بودیم الا اطلس  فرهنگی است.

اطلس فرهنگی چیست؟

امروز که کتاب اطلس فرهنگی را در فهرست کتاب های تازه منتشرشده دیدم مرا با خودش به سالهای مدرسه برد. تورقی کردم کتاب جالبی است. از مفاهیم و اصطلاحات تخصصی فرهنگی گفته و از ضرورت تهیه و تدوین اطلس فرهنگی و اینکه اطلس فرهنگی اصلا چیست و به چه کار می آید.

اطلاعات در تصمیم گیری مهم است. مثلا بدون داشتن آمار و داده و تهیه نقشه از وضعیت موجود یک شهر و مشکلات آن نمی شود تصمیم درست گرفت. اطلس فرهنگی دقیقا به همین دلیل مهم است.

اطلس فرهنگی همان نقشه جغرافیای فرهنگی است. در کشور هروقت صحبت از مشکل و معظلی می شود همگی متفق القول هستیم که بله نیاز به فرهنگسازی است و البته که با حلوا حلوا گفتن، هیچ دهانی شیرین نشده و نمی شود. فرهنگسازی کار فرهنگی می خواهد. کار فرهنگی هم دید درست می خواهد و نقشه راه می خواهد و برنامه ریزی و اقدام.

رسالت اطلس های فرهنگی هم در همین راستا و همین است.بفهمید اوضاع فرهنگی اطراف و اکناف تان چه طور است و کجای کارید.

اطلس فرهنگی بطورکلی شامل اطلاعاتی از ابعاد گوناگون فرهنگ و از چندین حوزه مربوط به مباحث فرهنگی است. اطلس‌های تاریخی، مذهبی، قوم‌نگاری و زبان مرتبط با اطلس فرهنگی هستند.

اطلس فرهنگی به معنای درست تر مجموعه‌ای از اطلاعات زیر است :

رابطه انسان و محیط

گروه‌های انسانی شامل گروه های قومی، زبانی و شغلی

آثار بجای مانده از انسان مثل آثار فیزیکی و کالبدی مثل مسکن، ابزار و ادوات و … و رفتار و عملکرد مثل آداب و رسوم و مراسم و … که بصورت نقشه‌های زبان، مذهب، قومیت، آثار باستانی، اماکن فرهنگی(مانند کتابخانه، مسجد، سینما و…)، آموزش (باسوادی و بیسوادی) و معماری ارائه می‌شود.

صحبت از  اطلس فرهنگی در ایران در حد نظریه باقی مانده و هنوز اطلس فرهنگی ایران تهیه و تدوین نشده است.

اطلس فرهنگی را چه کسانی بخوانند

این کتاب برای مسئولان و سیاست گذاران فرهنگ، برنامه ریزان فرهنگی و هرکسی با مقوله فرهنگ به صورت جدی درگیر است و می خواهد کار فرهنگی و فرهنگسازی کند مفید است. توصیه می کنم بخوانید.

فعلا علی الحساب مقدمه کتاب را که در تورقی سریع خواندم شما هم بخوانید تا برسد به مطالعه بقیه صفحات کتاب در وقت مناسب که دارید.

علی احمدی نویسنده کتاب اطلس فرهنگی در مقدمه اثرش آورده :

«توجه به بعد مکانی و سرزمینی فرهنگ از زمینه های اصلی برای حل مسایل فرهنگی به شمار می رود و جغرافیای فرهنگی در کنار سایر رشته های علمی، به مسئله فرهنگ در ارتباط با مکان و فضا می پردازد و درصدد حل این گونه مسائل است. از مهمترین دستاوردهای این دانش میان­رشته­ای اطلس فرهنگی است که شامل مجموعه­ای از آماره­ها و اطلاعات فرهنگی می­شود که به­صورت تصویری و در قالب نقشه­ها، جداول و نمودارها نمایان می شود.

اطلاعات و تصمیم گیری، در واقع، دو روی یک سکه اند، زیرا بدون اطلاعات امکان هیچگونه تصمیم گیری نیست، و بالعکس بی اطلاعی به بی تصمیمی می انجامد. نوع تصمیم گیری است که تعیین می کند چه چیز اطلاعات است و چه چیز اطلاعات نیست. هر چه تصمیم پیچیده تر و حیاتی تر باشد، برای تحقق آن نیاز به اطلاعات گسترده تر و دقیق تر است. اطلاعات لازم برای برنامه ریزی فرهنگی را می توان در چنددسته طبقه بندی کرد. اطلاعات مربوط به مناطق مختلف کشور؛ اطلاعات مربوط به مراکز و تاسیسات و تجهیزات و در اختیار دستگاه های فرهنگی؛ اطلاعات مربوط به تولید و مصرف فرهنگی؛ اطلاعات مربوط به عملکرد دستگاه های فرهنگی است ( بهادری، ۱۳۷۶: ۸ ـ۱۰ ) .

جغرافیای فرهنگی یکی از منابع اصلی تغذیه سیاست گذاری فرهنگی به شمار می رود. سیاست گذاران فرهنگی برای حل مسائل فرهنگی نیازمند اطلاعات جغرافیایی هستند. این اطلاعات شامل امکانات فرهنگی، آیین ها، باورها و هنجارهای فرهنگی مناطق فرهنگی است. امروزه به دلیل تغییر و تحولات فرهنگی این گونه اطلاعات باید دائماً به روزرسانی شود. عدم شناخت و دسترسی به اطلاعات فرهنگی هر گونه تصمیم گیری و ارزیابی را برای سیاست گذاران دچار اشکال می کند. استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) برخط اطلاعات بروزرسانی شده را در اختیار سیاست گذاران قرار می دهد.»

اطلاعات کامل کتاب

• ناشر: دانشگاه امام صادق
• نویسنده: علی احمدی
• قطع: رقعی
• نوع جلد: شومیز
• زبان: فارسی
• تعداد صفحات: ۲۳۴
• سال انتشار: ۱۳۹۷
• وزن: ۲۷۵
• شابک: ۹۷۸۶۰۰۲۱۴۶۲۷۴

خرید کتاب اطلس فرهنگی  چیستی، فرایند تدوین و کاربردهای آن

برای خرید نسخه الکترونیکی کتاب از کتابخوان فیدیبو اقدام کنید.

نسخه چاپی اش را می توانید از فروشگاه اینترنتی انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام تهیه کنید.