زندگی و آثار بابک بیات،هنرمندی که آهنگ هایش را زندگی کرد

خواندن درباره زندگی و آثار بابک بیات برای آنها که او را می شناسند یا آنها که آهنگ هایش را شنیده اند اما تصویری از او در ذهن ندارند جالب است. بیات آهنگسازی است که بیشتر از سه دهه برای مردم ایران موسیقی ساخته، چه قبل از انقلاب و چه بعد از آن.آثار او همواره طرفداران خود را داشته و دارد و اگر به حافظه موسیقیایی تان رجوع کنید، احتمالا یکی از ملودی های او را شنیده اید.
بابک بیات در طول ۳۰ سال فعالیت، ۱۳ بار برای ساخت موسیقی متن فیلم، نامزد دریافت سیمرغ بلورین شده که ۳ بارِ آن سیمرغ روی دستانش نشسته. فیلم هایی که او روی آن موسیقی ساخته، اغلب ماندگار شده اند. اما هنر بابک بیات، بیشتر از آنچه که فکرش را کنید به حافظه موسیقیایی ما گره خورده.

بچه های دهه ۶۰ حتما آهنگ برنامه علی کوچولو را به خاطر دارند که از آثار بابک بیات در موسیقی کودک است.

یا موسیقی ترانه های خوانندگان آن سوی آب مثل ابراهیم حامدی، داریوش اقبالی و خیلی های دیگر.
تا این اواخر که موسیقی خاطره انگیز و باشکوه مجموعه ولایت عشق را ساخت که درباره زندگی امام رضا علیه السلام بود. ساخت این موسیقی تحولی در او ایجاد کرد که داستانش را در ادامه می خوانید.

درباره زندگی و آثار بابک بیات

بابک بیات در تهران محله پل چوبی به دنیا آمد، خرداد ۱۳۲۵. بعد از آن به محله های پایین شهر رفتند. اصلیتش از طرف پدر به روستایی حدفاصل تهران و ساوه می رسد.
بابک دو برادر داشت، یکی از خودش کوچکتر با سه سال اختلاف و دیگری ۱۰ سال بزرگتر از او.

بابک بیات به روایت خودش

«پدر من مال اطراف تهران بود و در ۱۶ سالگی آمده بود تهران. در اطراف تهران جایی که به ساوه نمی‌رسد یک جایی است به نام «مامونیه»؛ جایی که الان فرودگاه زده‌اند نزدیک مامونیه است.

تنها دِهِ فارس زبان آنجا بوده. اسمش هم از مام می‌آید به‌معنای مادر. ده‌های دیگری هم آن اطراف بودند که همه‌شان ترک‌زبان بودند مثل قاسم‌آباد و …

این ده که پدرم از آنجا بوده همه‌شان فارس بودند. ایرانی اصیل صحبت می‌کردند. یک اسم و فامیلی خیلی دراز داشتم: علی حسین بیات زرندی مطلق. وقتی بزرگ‌تر شدم زرندی را برداشتم و شد بیات‌مطلق و یک اسم مستعار هم برای خودم انتخاب کردم به نام بابک. شدم بابک بیات و همه من را به این اسم می‌شناختند».
او را به اسم بابک بیات می شناسیم اما اسم کاملش علی حسین بیات زرندی مطلق است. به خاطر علاقه ای که به بابک افشار داشت، اسم مستعار خودش را بابک گذاشت.

بابک افشار از آهنگسازان پیش از انقلاب بود که بیش از ۶۰۰ ملودی برای خوانندگان آن زمان ساخته بود.

آغازی برای خلق آهنگ های ماندگار

موسیقی را با یکی از دوستانش شروع کرد. ۱۸یا ۱۹ ساله بود که به دنیای موسیقی وارد شد. از هنرستان عالی موسیقی که فارغ‌التحصیل شد، یک نفر بود که بیشترین تاثیر را در گرایش او به موسیقی پاپ داشت، کسی که سالهای بعد از نمایش نامه نویسان و ترانه سرایان مطرح شد، “ایرج جنتی عطایی”.
ایرج جنتی عطایی پدر ترانه نوین ایران شناخته می شود.
دوستی ایرج و بایک به حدی عمیق بود که انگار از یگ خانواده بودند. آن روزها خواندن کتاب حافظ از سرگرمی های این دو بود.
با محمد اوشال که دوست شد، پایش به دنیای موسیقی پاپ هم باز شد. بابک بیات از محمد اوشال به عنوان یکی از آدم هایی یاد می کند که حق بزرگی به گردنش دارد و بخش مهمی از آموزش موسیقی را با او پیش رفته است.

قطعه شهید با صدای مازیار و شعری از ایرج جنتی عطایی

بابک بیات از همان سالهای ابتدایی ورود به دنیای موسیقی به اپرا علاقه مند بود و در کلاس های ثمین باغچه بان شرکت می کرد. پنج سال را با اپرا و موسیقی کلاسیک گذارند.

بابک بیات و داغی که بر دل داشت

بابک بیات چهار فرزند داشت؛ مانی، باربد و بامداد که دوقلو هستند و دختری به اسم غزل.
باربد و بامداد دوقلوهای هستند که راه پدرشان را در موسیقی ادامه داده اند اما مانی!
مانی همان فرزندی است که بیماری خون و مرگ زود هنگامش در ده سالگی، اندوهی عمیق بر جان پدرش گذاشت.

 

آثار بابک بیات قبل انقلاب

با مرور زندگی و آثار بابک بیات می فهمیم که خیلی از ترانه های تاریخ موسیقی پاپ ایران از ساخته های اوست. قطعا او یکی از تاثیرگذار ترین آهنگسازان پیش از انقلاب است که تاثیر جریان فکری آثارش تا سال ها بر موسیقی ایران و آهنگسازان نسل های بعد او به وضوح مشخص است.
سال ۱۳۴۹ برای اولین بار موسیقی فیلم ساخت؛ فیلم اتوبوس، ساخته “یدالله صمدی”. او تا پایان عمر هنری اش برای حدود ۹۰ فیلم، موسیقی متن نوشته است. فریاد زیر آب که در سال۱۳۵۶ توسط سیروس الوند ساخته شد یکی از معروف ترین های آن هاست.

بیات، قطعات بسیاری را هم برای بسیاری از خوانندگان طراز اول دوران پیش از انقلاب ساخت. داریوش اقبالی، ابراهیم حامدی، گوگوش، گیتی پاشایی، مازیار، سیمین غانم، نصرالله معین و … از جمله خوانندگان مطرحی بودند که آثار اورا خواده اند. موسیقی پاپ در آن زمان هم دچار محدودیت های بسیاری چه از منظر فرهنگی و چه از منظر سیاسی بود. یکی از خواننده گانی که در تولید آثار بسیاری با بابک بیات همکاری داشت، داریوش اقبالی است.

در دوره ای که داریوش ممنوع الکار شده بود هم همکاری اش با بابک بیات قطع نشد و اولین کارش پس از رفع ممنوع الکاری از ساخته های بیات بود!

لحن، بیان، فرم و ارکستراسیون اختصاصی بابک بیات و روح سیال و محزون در آثارش بیشتر شبیه یک راز است که در عین شباهت فرمی اما ده ها اثر متفاوت و تاثیرگذار را شکل داده است. هر خواننده ای که صدایش در بستر آثار بابک بیات قرار گرفته، شخصیت موسیقایی و هنری جدیدی شکل گرفته که باعث می شد هر خواننده ای بخواهد با او کار کند.
از جمله آثار مطرح او غریبه (عارف)، بن‌بست (داریوش)، خونه (داریوش)، فریاد زیر آب (داریوش)، علی کنکوری (داریوش)، خاتون(ابی)، خورجین (ابی) است و البته بسیاری ترانه‌های دیگر.

آثار بابک بیات بعد از انقلاب

بابک بیات بعد از انقلاب به فعالیت خود در آهنگسازی و موسیقی متن فیلم ادامه داد. هنرمند پرکاری که برای موسیقی فیلم، ۱۳ بار نامزد دریافت سیمرغ بلورین در جشنواره فجر شد و ۳ بار توانست آن را از آن خود کند؛ برای فیلم های عروس، سرزمین خورشید و مردی شبیه باران.

بابک بیات بعد از انقلاب، کمتر به کار ترانه سازی مشغول بود اما همان تعداد آثار ساخته شده او هم ماندگار شده.

آلبوم ها

• خروس زری پیرهن پری ۱۳۶۲
• سکوت سرشار از ناگفته‌هاست ۱۳۶۵
• چیدن سپیده‌دم ۱۳۶۵
• مرسدس ۱۳۷۶
• دلشوره ۱۳۷۷
• فصل پرواز ۱۳۷۸
• دست های آلوده ۱۳۷۸
• ولایت عشق ۱۳۷۹
• دو نیمه رویا ۱۳۸۱
• سام و نرگس ۱۳۸۱
• بن بست ۱۳۸۱
• از روی سادگی ۱۳۹۵

ترانه ها

• پرنده برای مانی رهنما
• پروانگی برای نیما مسیحا
• شب قطبی برای امیر سام
• منجی برای خشایار اعتمادی
• مسافر برای حسین زمان
• و …

 

 

ترانه های بالا تعدادی از آثار بابک بیات است که برای خوانندگان پس از انقلاب ساخته.

موسیقی فیلم

بخش بزرگی از زندگی و آثار بابک بیات به موسیقی فیلم اختصاص داشته است و او را به یک چهره پرکار در این حوزه تبدیل کرده. چه از نظر تعداد و چه از نظر کیفیت کار، بیات در قله ایستاده است.
از سال ۱۳۵۶ که اولین بار نامزد سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن فیلم شد تا ۳ سیمرغی که برنده شد؛ به گواه خیلی ها آثارش جلوتر و حرفه ای تر از خودِ فیلم ها بود. جایگاه او در یک کلاس جهانی به وضوح دیدنی است. در ادامه با هم آثارش در حوزه فیلم را مرور کنیم:

• ۱۳۶۵ برای فیلم طلسم، نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین متن فیلم شد.

طلسم به کارگردانی داریوش فرهنگ در پنجمین جشنواره فجر حضور داشت و در ۴ رشته نامزد دریافت سیمرغ بود. مرحوم جمشید مشایخی، مرحوم پرویز پور حسینی، سوسن تسلیمی و آتیلا پسیانی در طلسم بازی کردند.

• ۱۳۶۶ برای فیلم شکار، نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین متن فیلم شد.

فیلم شکار را مجید جوانمرد ساخته و مرحوم خسرو شکیبایی، عنایت الله بخشی و پرویز پرستویی در آن ایفای نقش کرده اند. موسیقی متن فیلم شکار یکی از آهنگ های ماندگاری است که ظرفیت اش بالاتر از یک فیلم بود. این آهنگ در رسانه ها به مناسبت های مختلف عزاداری و سوگ های ملی و مذهبی همیشه پخش شده و حتما بارها آن را شنیده اید.

• ۱۳۶۶ برای فیلم شاید وقتی دیگر، بابک بیات نامزد دریافت سیمرغ بلورین موسیقی متن فیلم شد؛برای دومین بار در یک سال.

شاید وقتی دیگر را داریوش فرهنگ ساخته و خودش به همراه سوسن تسلیمی و علیرضا مجلل در آن بازی کرده اند. منتقدان سینمایی از این فیلم به عنوان یکی از بهترین فیلم های تاریخ سینمای ایران یاد می کنند.

• ۱۳۶۹ برای فیلم عروس، بابک بیات برنده سیمرغ بلورین شد.

عروس را بهروز افخمی ساخت و نیکی کریمی و ابوالفضل پورعرب در آن بازی کردند. عروس آن در آن سال ها رکورد فروش تاریخ سینمای ایران را زد و ۸ میلیون تماشاگر را به سینما کشاند.

• ۱۳۶۹ فیلم پرده آخر به کارگردانی واروژ کریم مسیحی بار دیگر بابک بیات را نامزد دریافت سیمرغ کرد، برای آهنگی که ساخته بود.

جمشید هاشم پور، داریوش ارجمند، سعید پورصمیمی، مرحومه نیکو خردمند، فریماه فرجامی و ماهایا پطروسیان در پرده آخر ایفای نقش کردند.

• ۱۳۶۹ برای فیلم سینمایی دو فیلم با یک بلیط، بیات مجدد نامزد دریافت سیمرغ شد.

این فیلم را داریوش فرهنگ ساخته بود و خودش به همراه مهدی هاشمی، آتیلا پسیانی و افسانه بایگان در آن بازی کردند.

• ۱۳۷۰ سالی بود که بهرام بیضایی با مسافران در جشنواره فجر شرکت کرد و بابک بیات که موسیقی آن را ساخته بود، نامزد بهترین موسیقی متن شد.

از مسافران هم به عنوان یکی از بهترین فیلم های تاریخ سینمای ایران یاد می کنند. هما روستا،فاطمه معتمدآریا، آتیلا پسیانی، جمشید اسماعیل خانی و فریبرز عرب نیا در این فیلم حضور داشتند.

• ۱۳۷۲ دهمین جشنواره فیلم فجر و روز فرشته ساخته بهروز افخمی. بابک بیات برای آهنگسازی روز فرشته دوباره نامزد دریافت سیمرغ شد.

عزت الله انتظامی، اکبر عبدی، محمدرضا هنرمند، پرویز پورحسینی و حسین محب اهری در این فیلم بازی کردند.

• ۱۳۷۳ بیات برای موسیقی فیلم روز شیطان نامزد سیمرغ شد.

این فیلم را بهروز افخمی ساخت و آتیلا پسیانی،علی دهکردی، محمود فیلی و عبدالرضا اکبری در آن حاضر بودند.

• ۱۳۷۵ سال نشستن سیمرغ برای بار دوم بر دستان بابک بیات بود، برای موسیقی فیلم سرزمین خورشید.

این فیلم را احمدرضا درویش ساخته بود و خسرو شکیبایی، گلچهره سجادیه، محمود پاک نیت و سعید پورصمیمی در آن ایفای نقش کردند.

 

• ۱۳۷۵ برای سومین و آخرین بار، بابک بیات سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن را برای فیلم مردی شبیه باران به دست گرفت.

این فیلم را سعید سهیلی کارگردانی کرده بود و ابوالفضل پور عرب، فاطمه صامتی و سینا مهرداد در آن بازی کردند.

• ۱۳۷۷ فیلم مرسدس به کارگردانی مسعود کیمیایی باز هم برای بابک بیات نامزدی سیمرغ آورد.

محمدرضا فروتن، پارسا پیروزفر، سوسن تسلیمی، مرجان شیرمحمدی در آن برای کیمیایی بازی کردند.

• ۱۳۷۷ پایان دوره نامزدی ها و پرواز سیمرغ های بلورین بر آسمان هنر بابک بیات است.

هفدهمین جشنواره فیلم فجر با فیلم قرمز. فریدون جیرانی، قرمز را با بازی محمدرضا فروتن و هدیه تهرانی ساخته بود.

 

سریال هایی که بیات برایشان آهنگسازی کرد

هنر بابک بیات در خلق موسیقی مجموعه های تلویزیونی هم شنیدنی است.

• موسیقی مجموعه تلویزونی سلطان و شبان به کارگردانی داریوش فرهنگ
• موسیقی سریال تلویزیونی عروس آزادی به کارگردانی مرحوم رحیم رحیمی پور
• موسیقی متن مجموعه تلویزیونی آوای فاخته به کارگردانی بهمن زرین پور که تیتراژ آن را هم محمد اصفهانی خواند.
• موسیقی مجموعه تلویزیونی پهلوانان نمی میرند به کارگردانی حسن فتحی که آهنگ پایانی آن را محمد اصفهانی خواند.

• موسیقی متن مجموعه تلویزیونی ولایت عشق به کارگردانی مهدی فخیم زاده که تیتراژ و چند قطعه آوازی آن را محمد اصفهانی خواند.

 

بابک بیات و ولایت عشق

ولایت عشق سریالی درباره “امام رضا علیه السلام” و دوران زندگی ایشان است.
ولایت عشق را “مهدی فخیم زاده”  ساخت و بابک بیات روی شعری برگرفته از اشعار “دعبل خزایی”، ملودی گذاشت و آهنگسازی کرد.

خود بابک بیات در مورد تجربه ساخت آهنگ می گوید:
اگر شما به سریال‌های مهم دیگر که مورد توجه واقع شده نگاهی بیاندازید، می‌بینید که موسیقی آن سریال یک ترانه دارد و چیز دیگری از موسیقی آن سریال در یاد و خاطره‌تان باقی نمانده است.
ولی در سریال «ولایت عشق» ترانه در درجه اول کار نبوده. من موسیقی مجموعه‌ امام رضا(ع) را با استفاده از موسیقی مذهبی جهانی کار کردم.
یعنی تعزیه خودمان را با کرال کلیسا تلفیق کردم و تم این مجموعه را درآوردم که بیشتر کرال با صدای انسان‌ها اجرا می‌شود.
در قرون وسطی معتقد بوده‌اند که صدای انسان سمبل پاکی‌هاست. به همین خاطر فقط اجازه می‌داده‌اند که در کلیسا از صدای انسان استفاده شود، دقیقا مثل تعزیه خودمان.
در دوره قاجاریه سازهایی هم با تعزیه تلفیق شد و در گام‌ها و دسته‌های مختلف تعزیه، موسیقی‌مان را سینه به سینه حفظ کردیم.

شخصیت های مهم مجموعه ولایت عشق هرکدام در آهنگسازی بابک بیات، یک تم مجزا دارد.
مثلا برای ایرانیان که در پرده اول دیده می‌شوند یک تم مستقل طراحی کرده، شخصیت «مأمون» با بازی محمد صادقی تم جداگانه دیگری، برای شخصیت «فضل‌بن‌سهل» هم تم متفاوتی، امین عباسی با بازی رامبد جوان هم همین طور و برای امام‌رضا (ع) هم مخصوص به خود حضرت.

سریالی که بابک بیات به خاطر آن ریش هایش را بلند کرد

“خشایار اعتمادی” از شاگردان بابک بیات درباره حالات استادش وقتی موسیقی متن ولایت عشق را می ساخت می گوید:

معمولا به بابک بیات پیشنهاد می‌دادند برایشان آهنگسازی کند و یک اثر بسازد، اما به یاد دارم که سر آن مجموعه بود که استاد بیات پیشنهاد داد و از “محمد اصفهانی” خواست که برای این اثر بخواند. به‌حق هم محمد اصفهانی آن چیزی را که باید، ادا کرد.
بابک همیشه صورتش شش تیغه بود. اما به یاد دارم در آن ایام به اندازه‌ای تحت تأثیر سریال ولایت عشق قرار گرفته بود و درگیر سریال و موسیقی شده بود که اندازه ریش‌هایش به بالای سینه‌اش رسیده بود.
به عبارت دیگر از همان سریال ولایت عشق محاسن خود را گذاشت، او خیلی تحت تأثیر بود.

قطعه آسیمه سر با شعری از اکبر آزاد که در آلبون نون و دلقک منتشر شد.

خوابی که بابک بیات قبل از ساخت موسیقی ولایت عشق دیده بود

محمد اصفهانی می گوید:
من در ابتدا تصمیم به حضور در این پروژه نداشتم! یک روز بابک بیات با من تماس گرفت و گفت باید بیایی و این کار را بخوانی، امتناع کردم و او خوابی که شب قبلش دیده بود را برایم تعریف کرد. گفت خواب دیدم آهویی در دشتی می دود و تو به دنبال آن آهویی. من فکر میکنم تو باید این قطعات را بخوانی!

سبک آهنگسازی بابک بیات

ملودی و تنظیم های بابک بیات به دشوار بودن اجرا معروف است و کمتر خواننده ای می تواند از پس ملودی های او به درستی برآید. خودش می گوید حسی از غم در آثارم از همان بوده است:

من وقتی که خیلی جوان بودم، در موسیقی هایم غم خاصی نهفته بود. زندگی بهتر ساختن برای آدم هایی که دوست شان دارم، یعنی پدر و مادرم و بهتر زندگی کردن آنها همیشه غصه و غم من بود.

شاگردان بابک بیات

بابک بیات پنج شاگرد به دنیای موسیقی پاپ وارد کرده و تجربه کشف استعداد در این حوزه را داشته.
مانی رهنما، حمید حامی، نیما مسیحا، امیر کریمی و مهرداد شهسوارزاده از شاگردان بابک بیات هستند که در زمینه خوانندگی فعالیت دارند و ملودی های او را با صدایشان اجرا کرده اند.

وقتی بابک بیات عفو رهبری را دید

بعد از اینکه بابک بیات موسیقی مجموعه تلویزیونی ولایت عشق را ساخت، تصمیم گرفت به کانادا مهاجرت کند. او برای تعدادی از خوانندگان به اصطلاح آن ور آبی هم آهنگسازی می کند. دولت کانادا طبق قوانینی که دارد به آهنگ های بیات مالیات می بندد. بابک بیات بابت ساخت آهنگ ها هنوز پولی نگرفته بوده اما دولت کانادا قبول نمی کند و او را به زندان می برد!
از دور و اطراف پول جمع می کنند تا موقتا از زندان مرخصی بگیرد. چاره ای نمی بیند جز اینکه به ایران برگردد.
اطرافیان بیات می گویند توی این مدت برای خوانندگان علیه نظام آهنگسازی کرده ای؛ خطر دارد، نرو !
اما بیات قبول نمی کند و به ایران برمی گردد. پیش خودش هم فکر می کرده که دستگیر می شود.
بعدها می فهمد که مقام رهبری به احترام موسیقی ای که بیات برای امام رضا ساخته او را بخشیده و با اسکورت از خانه تا فرودگاه همراهی شده است. بیات به اورکی از شاگردان نزدیکش می گوید دوست دارد برای رهبری یک سمفونی بسازد.

تیتراژ پایانی سریال آوای فاخته تولید شده در سال ۱۳۷۳ با صدای محمد اصفهانی

یکشنبه آخر

اولین یک شنبه آذر ۱۳۸۵ بابک بیات آخرین یکشنبه عمر خود را دید. ۶۰ سال شده بود و کبدی که مدتها بود اذیتش می کرد بیشتر از این با او راه نیامد.
قرار بود بابک بیات پیوند کبد شود؛ در بیمارستان نمازی شیراز یا یکی از بیمارستان های کانادا. دخترش غزل بیات می گوید همان روزی که قرار بود پدر را برای درمان به کانادا ببریم، حالش وخیم شد و …

آثار مرتبط با بابک بیات

مستندها

بن بست از آثار ساخته شده درباره بابک بیات، این هنرمند موسیقی پاپ است که به کارگردانی مصطفی شیری در سال ۱۳۸۴ و به مدت ۵۵ دقیقه ساخته شده است.
اگر دوست دارید با روحیات بابک بیات، آهنگساز ایرانی بیشتر آشنا شوید، دیدن این مستند را به شما پیشنهاد می کنیم.

در این اثر کارگردان فیلم هایی که بابک بیات برایشان آهنگ ساخته حضور دارند و از همکاری مشترک خود با این هنرمند می گویند.
مسعود کیمیایی، سیروس الوند، محمد سریر، فریدون شهبازیان، بهرام بیضایی، احمدرضا احمدی،
بهروز افخمی، اهورا ایمان و ناصر فرهودی از جمله کارگردانان، شعرا و آهنگسازانی هستند که از بابک بیات می گویند.

در مستند بن بست بخش هایی نیز به خود بابک بیات اختصاص دارد که به بیان روحیات و درونیات او از زبان خودش پرداخته است.

مستند بن بست را می توانید از اینجا ببینید

کتاب ها

کتاب بابک بیات، آخرین نت ها

بابک بیات، آخرین نت ها، کتابی ۱۷۶ صفحه ای در اندازه رقعی است که  یوسف یزدانی آن را نوشته و انتشارات دریچه منتشرش کرده است. این کتاب سرگذشت بابک بیات، موسیقی دان ایرانی است.

در بخشی از این کتاب می خوانید:

بابک بیات مردی که هر کلاویه سازش را با احساسی عمیق و خالص می فشارد و جاودانه های بی شمارش گواه محکمی ست بر این مدعا.
بی شک او مظلومانه از جمع ما پر کشید. در وطن بود اما غریب، محبوب اما محجوب و ناگاه در اوج فرود آمد. یادش گرامی و نامش مانا
پی نوشت:
خواندن این کتاب من را با بزرگ مرد موسیقی ایران بیشتر آشنا کرد و در آن نقش وقایع زندگی او در ساخت آثارش برایم به خوبی قابل لمس بود.

آهنگ ها

آهنگ طلایه دار

طلایه دار با خوانندگی حمید حامی در چهلمین روز درگذشت بابک بیات و به سبک موسیقی پاپ ساخته شده است. ترانه سرای طلایه دار، بابک صحرایی است و رضا تاجبخش آن را تنظیم کرده است.

بابک بیات از نگاه دیگران

بهروز افخمی (کارگردان)

نوای آشنای که در موسیقی های بابک بیات احساس می کنید و تکرار می شود، هرچند معلوم نیست از کجاست اما می تواند به خاطر زندگی در تهران قدیم یا به خاطر اتفاقاتی که در زندگی شخصی اش افتاده بود، این حس و حال  و فضا را به آثار او ببخشد.

سیروس الوند (کارگردان)

بابک بیات آن تحصیلات آکادمیک که ما می شناسیم و آن را ملاک قرار می دهیم به آن صورت نداشت اما آن طور که خودش عنوان می کرد پیش یکی دو تا از همکارانش کار کرده بود و از آنها یاد گرفته بود. او یک هنرمند غریزی بود.

احمدرضا احمدی (شاعر)

بابک از عمق جنوب شهر آمد و خودش آموخت و عمل کرد و کسی بالای سرش نبود. شاید همین کولی وار و خود رو بودنش بود که باعث شد کار کند و اتفاقا این نوع زندگی به آدم ها جسارت می دهد و این خیلی مهم است.

بهرام بیضایی (فیلمساز)

ما شاید از یک فرهنگ نبودیم، به هرحال من خیلی با کتاب بزرگ شدم اما بابک خیلی اهل کتاب نبود. به آن صورت اهل پژوهش نبود؛
یعنی آن فضا و جهان فلسفی ای که لازم است یک آهنگساز و آرتیست در اطرافش داشته باشد و تفکر موسیقایی را نه جامعه به او داده بود و نه اصلا در جامعه وجود داشت.
آن مرد مهربان بود. نوا‌هایی در سر داشت که رهایش نمی‌کردند … گیر می‌کرد میان عاطفه‌هایش و وقت ناله فروکش می‌کرد و وقت فغان، لب می‌بست. آن مرد گله‌های ما همه را شنید و گله‌هایش را با خود برد … رفت پی نوا‌هایی که سالیانی بود از وی جدا شده بودند / گشت تا بیابدشان، گم شد.

مرحوم ناصر فرهودی (صدابردار و صداگذار موسیقی)

کلا ملودی سازی و ساخت ملودی آهنگ یک قریحه ذاتی است و هرکسی آن را ندارد. افرادی بودند که از لحاظ علمی از بابک شاید بالاتر بودند اما این قریحه ذاتی در وجودشان به اندازه بابک نبود. بابک آدم نمونه ای بود، شعر را که نگاه می کرد همان زمان می توانست ده مدل ملودی مختلف که هیچ ربطی هم به هم ندارد روی شعر بگذارد و اجرا کند.

حمید حامی (خواننده)

آدمی بود که‌ ‌می‌توانستی با او درد دل کنی. به او زنگ بزنی و گریه کنی.
احساس‌ ‌می‌کردی پدر یا برادر بزرگتری هست که به وجودش احساس ایمنی و اعتماد داری.

خشایار اعتمادی (خواننده)

بیات جزء معدود آهنگسازانی بود که چه در قالب ترانه، تحت تأثیر شعر قرار می‌گرفت و چه در قالب موسیقی، متن تحریرها را خوب می‌شناخت و برای ساختن ملودی‌ها دستش باز بود.

بابک بیات نوع دیگری به ملودی نگاه می‌کرد.
در سال‌های فعالیت‌ام با خیلی از ملودی‌سازها کار کرده‌ام اما بابک بیات نگرش دیگری داشت، موسیقی‌اش متفاوت بود.
از نظر من موسیقی بابک بیات خاکستری بود.یعنی یک موسیقی خاص بود.
چه در ترانه‌ها و چه در موسیقی‌های متنش از «کشتی آنجلیکا» گرفته تا «مرگ یزدگرد» و «شاید وقتی دیگر»
متوجه نوع دیدگاهش به موسیقی می‌شوید.
وقتی یک هنرمند فرهنگ و یا امضایی در کارش باشد و آن را به جامعه منتقل کند، پس تأثیرش را گذاشته است.

بابک صحرایی (شاعر)

بابک بیات، جان ترانه را درک می کرد و هم از جهت فرم کلام و هم از نظر مفهوم کلام، بهترین برداشت را داشت. اولین کاری هم که انجام می داد، ترانه شما را با ملودی خودش به بهترین شکل ممکن روایت می کرد. به همین خاطر وقتی بابک بیات ملودی را می ساخت و تمام می کرد، به راحتی نمی توانستید شعرش را عوض کنید؛ مگر با حضور خودش. بابک بیات روی همخوانی روایت ترانه با ملودی خیلی حساسیت داشت. جالب این که بابک بیات در کنار این مسائل عروض می دانست.

قطعه جدایی با صدای نصرالله معین
ترانه سرا: بابک صحرایی

پابان مردی که با آهنگ هایش شعر می گفت

بابک بیات که در سال‌های آخر دیگر چندان کار نمی‌کرد، گویی از دنیای هنر دلگیر شده بود:

او یک سال پیش از مرگش گفته بود:بیش از ۱۸ سال سینه‌خیز در این حرفه حرکت کردم، موسیقی فیلم ساختم و با عشق و علاقه کارم را ادامه دادم و اگر صورت هزینه‌های و دستمزد من را در این مدت نگاه کنید، از این‌که یک آهنگساز با این همه زحمت چنین زندگی می‌کند و درآمد کمی در حد یک کارمند داشته است، خنده‌تان می‌گیرد

 

پرداختن به همه زندگی و آثار بابک بیات در این چند خط نمی گنجد. در ادامه سعی خواهیم کرد بیشتر از این هنرمند موسیقی ایرانی بنویسیم و با شما حرف بزنیم.

بازسازی موسیقی فیلم سینمایی شکار توسط علی جعفری پویان