زندگی نامه پرویز تناولی؛ کوله باری از هنر و دیگر «هیچ»
در این مطلب می خوانید:
پرویز تناولی، مجسمه ساز، نقاش، پژوهشگر هنر، کارشناس فرش و مولف، هنرمندی مطرح در عرصه ی هنر معاصر است. بسیاری از آثار او در موزه ها و گالری های سراسر دنیا در معرض دید قرار می گیرد. تالیفات متعددی در زمینه ی پژوهش هنر از او منتشر شده است. در صفحه مشاهیر مجله فرهنگی وبلایت با زندگی نامه پرویز تناولیِ متولد فروردین ماه آشنا شوید.
پرویز تناولی یکی از چهره های مطرح و فعال هنر معاصر در عرصه‌ی هنرهای تجسمی و مجسمه سازی است. مجموعه آثار «هیچ» او یکی از بحث برانگیزترین آثار تجسمی ایران برشمرده می‌شود. همچنین تناولی به عنوان یکی از بنیان‌گذاران مکتب هنری سقاخانه، به نامی آشنا در هنر بدل شده است.
آغاز فعالیت هنری در کودکی
پرویز تناولی در سال ۱۳۱۶ در تهران به دنیا آمد. علاقه‌اش به هنر از همان کودکی هویدا بود. در سن ۱۰ سالگی با فراگرفتن ویولن فعالیت هنری خود را آغاز نمود و در ۱۶ سالگی در رشته‌ی مجسمه سازی در هنرستان هنرهای زیبا ثبت نام کرد. بعد از سه سال آموزش، راهی ایتالیا شد تا در آکادمی هنرهای زیبای کارارا به آموخته هایش بیافزاید. اما بعد یک سال به دلیل مشکلات مالی مجبور به بازگشت شد.
اولین نمایشگاه مجسمه سازی ایران
پرویز تناولی، اولین هنرمند مجسمه سازی بود که در ایران نمایشگاهی از آثارش را در معرض دید عموم قرار داد. این نمایشگاه که در سال ۱۳۳۶ برگزار شد، شامل آثار حکاکی و مجسمه های سفالین و آهنی بود. به واسطه‌ی برگزاری این نمایشگاه او به عنوان یک هنرمند مجسمه ساز، به محافل هنری و فرهنگی راه یافت و در نهایت با آشنایی با مهرداد پهلبد، وزیر فرهنگ آن دوران و همسر شمس پهلوی، توانست بورسیه‌ای از وزارت فرهنگ دریافت کند.
در سفر دوم به ایتالیا که این بار دو سال به طول انجامید، تناولی، تحصیلات خود را در میلان و آکادمی بررا دنبال کرد و با کسب مقام اول دیپلم مجسمه سازی خود را دریافت نمود. او در همان دوران، تعدادی از آثارش را در میلان به نمایش گذاشت. دو سال بعد، تناولی دعوت نامه‌ای از کالج هنری میناپولیس دریافت کرده و به عنوان هنرمند مدعو به مدت شش ماه راهی آمریکا شد.
استادان و همکاران تناولی
پرویز تناولی موسیقی را زیر نظر اساتیدی چون ابوالحسن صبا و نیک نواز فراگرفت. در حین آموزش مجسمه سازی نیز از استادان برجسته‌ای همچون مارینو مارینی بهره برد. وی در دهه‌ی چهل، همراه با تعدادی از دوستان و همکارانش مکتب هنری سقاخانه را که تلفیقی از عناصر مدرن و سنتی بود، بنیان گذاشت. از همکاران او می‌توان به حسین زنده‌رودی، مسعود عربشاهی، رضا مافی، منصور قندریز، فرامرز پیلارام، صادق تبریزی و ناصر اویسی اشاره کرد.
جوایز و نمایشگاه های تناولی
پرویز تناولی در دهه های ۴۰ و ۵۰، جوایزی از قبیل جایزه درجه اول پیکر تراشی بینال تهران، جایزه سلطنتی دومین بینال تهران، جایزه اول نمایشگاه مادر را به دست آورد. همچنین آثار او در ونیز، پاریس، لندن، نیویورک، واشنگتن، بمبئی، دهلی، بروکسل، مینیاپولیس، میلان و مـوزه دانـشگاه آیـوا به نمایش گذاشته شد.
آغاز ساخت «هیچ»
پرویز تناولی در سال ۱۳۴۳ اولین مجسمه‌ی خود بر مبنای خط نستعلیق با موضوع «هیچ» را از پلاستیکی زرد خلق کرد. ساخت هیچ ادامه پیدا کرد و در سال ۱۳۵۲ تعداد ۲۵ اثر با موضوع هیچ را در فرم‌های گوناگون در تهران به نمایش گذاشت. از آن زمان تاکنون تناولی به «هیچ سازی» خود ادامه داده و بسیاری از آثار این مجموعه به قیمت‌های بسیار بالایی در حراجی‌های معروف به فروش رسیده است.
برخی از منتقدان مانند پیام فضلی نژاد پژوهشگر، «هیچ» را نماد پوچ گرایی و نشانی از باور تناولی به نیهیلیسم می‌دانند. در حالی که تناولی این ادعا را نمی‌پذیرد و با انکار پوچ انگاری، مجموعه‌ی هیچ را تحت تاثیر اشعار ادبیات کلاسیک ایران و برگرفته از عرفان و حکمت ایرانی اسلامی می‌داند.
«قدرت الله عاقلی» مجسمه ساز، درباره‌ی آثار پرویز تناولی به ویژه مجموعه‌ی هیچ عنوان کرده است: پرویز تناولی بعد از سال‌ها پژوهش در هنر و فرهنگ ایران به یک نگاه شاعرانه و در عین حال زیبایی‌شناسانه به هستی رسیده است. ماحصل فلسفه‌ی شاعرانه‌ی او را می‌توان کلمه‌ی هیچ دانست. زیرا از ارسطو تا فلاسفه‌ی امروز، همه دنبال این بودند که بدانند نیستی از هستی است یا هستی از نیستی؟
تناولی خود در این باره اظهار کرده است: “مفهوم «هیچ» داستانی عمیق و تاریخی طولانی در شعر و تصوف ما دارد. بحث از نیستی صرف نیست. این نیستی، صدای تمامیت هستی از آن شنیده می‌شود. این شکل «هیچ» مرا به تامل در مورد بودن و نبودن، وا می‌دارد. از نظر من «هیچ» دربرگیرنده‌ی مفهومی بالاتر از نیستی است و ارتباطی با پوچ گرایی ندارد.”
خانه پرویز تناولی نیز در میان دوست داران معماری و هنر زبانزد است. این خانه در کامرانیه قرار دارد و سال ۱۳۴۶ بنا شده است.
