انطباق شب یلدا و کریسمس | ریشه یابی کریسمس اروپایی ها!!

همزمانی تاریخی جشن شب یلدا و کریسمس از موضوعات جالب توجهی است که ذهن بسیاری از محققین و قشر متفکر جامعه را به خود درگیر کرده است. شب یلدا ریشه در مهرپرستی ایرانیان پیش از زرتشت دارد و کریسمس هم که جشنی بعلت تولد حضرت مسیح (ع) است. جنگ میان ایران و روم شکل گرفته بود و رومیان نمی دانستند که در آینده همین جنگ می تواند در تعیین زمان جشن کریسمس آنها موثر خواهد بود!! در این جنگ بخشی از سربازان امپراطوری روم، بعلت بد رفتاری از جانب فرماندهان خود، به آیین میترائیسم ایرانی ها گرایش پیدا کردند و آرام آرام میترائیسم به امپراطوری روم نفوذ کرد که از جمله رسومات این آیین، جشن شب یلدا بود … .

یلدا و کریسمس ۲ جشن مختلف و مشترک!

طیفی از محققین باور دارند که اساسا بخش گسترده ای از آیین مسیحیت، ناشی از باور های مهرپرستی بوجود آمده است و مسیحیت اختلاط فرهنگی واضحی با مهرپرستی دارد. مثلا تولد حضرت مسیح در آغل هم یکی از این مصادیق است که به گفته مسیحیان، از تولد میترا در غار گرفته شده.

مسئله مهمی که در خصوص تولد حضرت مسیح باید ملاحظه کرد آن است که تولد ایشان در متون کتب مقدس به طور واضح بیان نشده است و یکی از اعتدالین (پاییزی یا بهاری) تاریخ تولد حضرت مسیح دانسته شده است. اما عجیب آن است که در هیچ یک از این زمانها، زمستان وجود ندارد و این در حالی است که مسیحیان ابتدای زمستان را تولد حضرت مسیح می دانند و به همین مناسب جشن کریسمس می گیرند.
اما این تغییر تاریخ تولد توسط چه کسانی رخ داده؟ طبق آنچه مورخین قرون اولیه پدیداری مسیحیت نقل کرده اند، منطبق کردن میلاد مسیح (ع) با سالروز تولد میترا، به دست کنستانتین کبیر صورت گرفته که وی نیز با مشورت کلیسا به این نتیجه رسیده بود که به همین جهت این روز را با زادروز خورشید یا انقلاب زمستانی تعویض کرد.

جنگ روم و ایران؛ آغاز تبادل فرهنگ ها

طبق برخی شواهد تاریخی، پس از آنکه رومیان مسیحی می شوند، یعنی ۳۰۰ سال پس از تولد مسیح (ع)، کلیسا تولد مهر را بعنوان روز تولد حضرت مسیح می پذیرد. به همین دلیل است که تاکنون شاهد آن هستیم که بابانوئل کلاه و لباس موبدان را به تن می کند و همچنین درخت سرو و ستاره هایی که در بالای آن بعنوان یک رسم استفاده می کنند، نمادی از مهری ها بحساب می آید.

بر اساس نتیجه عده از محققین ایران شناسی و تاریخ مسیحیت، اینکه بیست و پنجم دسامبر بعنوان تولد مسیح (ع) و کریسمس دانسته شده، نمی تواند بی ارتباط با آیین میترائیسم و جشن انقلاب زمستانی (جشن شب یلدا) باشد. یکی از مویدات الهام گرفتن کریسمس و میلاد مسیح از شب یلدا، متونی است که از دوران ساسانیان باقی مانده است؛ در آنجا عبارت «یلدا د مشیحا» وجود دارد که به معنای یلدای مسیح یا همان میلاد حضرت مسیح می باشد که ارتباط واضح میان این ۲ عید را نشان میدهد.

تاثیر آیین میترائیسم بر رابطه ی یلدا و کریسمس

اما این ارتباط به چه شکل است و آیا ایرانیان کلمه یلدا را از مسیحیان وام گرفته اند؟ با بررسی تاریخچه شب یلدا و واژه یلدا، متوجه میشویم که کلمه یلدا واژه ای سریانی است و معنای تولد میدهد که ایرانیان این نام را در جشن های زمستانه خود استفاده می کردند، کما اینکه در کتاب آثار الباقیه ابوریحان بیرونی (دانشمند کبیر ایرانی) هم آمده است که زادروز مسیح را ایرانیان به اسم یلدا پاس می داشتند. این ارتباط میان انقلاب زمستانی و میلاد مسیح فقط به ایرانیان مربوط نمیشده و تمامی مسیحیان اینگونه رفتار می کردند اما ظاهرا اصل ریشه ی این ارتباط به مسیحیان ایرانیِ پیش از اسلام باز می گردد.

قرن دوم و سوم زمانی بود که مسیحیت آرام آرام به سمت روم می رسید و به مرور در این امپراطوری رواج یافت. البته در طول این ۲ قرن، مسیحیان بشدت تحت فشار و شکنجه بودند اما سرانجام در اوائل قرن چهارم، آیین مسیحیت بعنوان اصلی ترین مذهب امپراطوری روم مورد پذیرش واقع شد و پس از آن در پایان قرن چهارم، مسیحیت دین رسمی امپراطوری روم اعلام شد. جشن کریسمس نیز در همین قرن بوجود آمد و سال ۳۶۶ اولین جشن کریسمس برپاشد.
بر اساس گزارش های تاریخی می توان درهم آمیختگی رسم و رسومات میترائیسم و مسیحیت در آن مقطع تاریخی را مشاهده کرد و از همین رو شب میلاد خورشید یا همان انقلاب زمستانی، شب تولد حضرت مسیح دانسته شد و جشن کریسمس بپا شد.

بنابراین؛ همانطور که گفتیم، در تمدن ایران باستان، میتراییسم نفوذ بالایی داشت و به مرور به سرتاسر جهان گسترش پیدا کرد تا اینکه بیست و یکم دسامبر برای جهانیان بعنوان تولد میترا مبارک گردید و این روز را جشن می گرفتند. این جشن ادامه داشت تا اینکه پس از قرن چهارم، بر اثر اشتباهات محاسباتی، این روز از ۲۱ دسامبر به ۲۵ دسامبر تغییر پیدا کرد و در میان مردم رواج یافت و تبدیل به سنت شد. به همین دلیل بود که مردم به این رسم عادت کردند و منع کردن آنها از جشن در این روز (۲۵ دسامبر) ممکن نبود، در نتیجه ۲۵ دسامبر بعنوان تولد مسیح (ع) دانسته شد.