آیین های ایرانی

کاش سینمای ایران به ازای آن چشم گسترده و درشتش، یکم گوش هم داشت برای شنیدن!
کاش میشد به آن گوشزد کرد، ایران با آیین هایش، با آداب و رسوم ش و با مردم ش، ایران است، نه با فارسی زبانان ینگه دنیایی شده که نمی دانند نباید سر سفره یلدا، درخت کاج بگذارند!

سر و وضع زمین را که ما آدمها خیلی تغییر دادیم ، اما با وجود 74 بار سفری که به ماه داشته ایم این کره پر چاله ، همچنان دست نخورده مانده است دانشمندان می گویند در گذشته بین ماه و زمین میزانی از جاذبه ای وجود داشت که مدت زمان حرکت زمین و طول شبانه روز ، تنها 10 ساعت بود و با تغییر میزان این جاذبه ، کم کم به 24 ساعت افزایش یافت جاذبه ماه به عنوان چراغی که با نور ملایمش شبهای اهالی زمین را روشن می شود انقدر زیاد است که تاثیرش بر زندگی

بر اساس باور پیشینیان، شب یلدا زمانی است که فرشته بدی ها که ملقب به اهریمن است بر فرشته خوبی ها که امشاسپندان لقب گرفته است غلبه می کند و به این شکل از فردای آن، خورشید دوباره زاده می شود و روزها طولانی تر و شب ها کوتاه تر می شوند. شب یلدا، مملو […]

بازی های شب یلدا یکی از بخش های زیبای این شب بلند است. بازی های شب یلدا شهرهای مختلف ایران هرکدام به نوعی است. تکی بازی و دست کشتی، فنجون بازی، پُر یا پوت و جوراب بازی از انواع این بازی های یلدایی است.

ما در این مطلب سه کتاب برایتان معرفی می کنیم که می تواند رنگ و بوی یلدایتان را ایرانی تر کند، اما می توانید با یک جستجوی ساده به کتاب های دیگری باب طبع خودتان هم دست یابید.

جشن سپندارمذگان همان روز عشق از آیین های ایرانی فراموش شده است. جشنی که در نبود آن ولنتاین غربی به جای اش آمد و رسم عشق ورزی ایرانی ها شده. آنچه در سپندارمذگان می گذرد ممکن است در ظاهر شبیه ولنتاین باشد اما ریشه اش به 20 قرن قبل از تولد مسیح می رسد و رنگ و بوی پاکی زن ایرانی را دارد.

نوروز، جشن ملی ایرانی است. جشن ملی در سایر کشورهای جهان به طور معمول روز استقلال آنهاست. در تاریخ مستعمرات، وضعیت ایران با بقیه کشورها فرق دارد. نوروز از قدیمی ترین میراث در فرهنگ ایرانی است. نوروز، جشن آغاز بهار است. از قدیمی ترین میراث ایرانی در مجله فرهنگی وبلایت بیشتر بخوانید.

ایرانیان باستان، 9 ام هر ماه را به عنوان آذر روز می شناختند و در آن روز نیایش های مخصوصی داشتند. آتش نیایش که پنجمین نیایش از پنج نیایش خرده اوستا به حساب می آید در آذر روزها خوانده می شود.

در سالهای اخیر با پیشرفت صنایع غذایی و البته بالارفتن آمار مبتلایان بیماری قند یا دیابت در جهان ، کارخانه ها به فکر تولیدات بدون شکر افزوده بوده اند و این محصولات نیز به مرور به کیفیت طعم و مزه مطلوب نزدیک شده است. جایگزین کردن قند مصنوعی در انواع مختلف مثل پتاسیم آسه سولفات، آسپارتام، ساخارین و سوکرالوز است.

جشن سروشگان از جشن های باستانی ایرانی است. ایرانیان باستان هفدهمین روز از هر ماه را روز سروش می گفتند و در هفدهم فروردین که نخستین روز سروش در هر سال است جشن سروشگان را برگزار می‌کردند. ایرانی ها به حیوانات و طبیعت هم نگاهی دینی‌ داشتند. مثل همین خروس یا سروش که در 17 فروردین ماه هرسال جشن مخصوص داشته به اسم سروشگان. خروس در فرهنگ ما  از مرغان بهشت است. در مجله فرهنگی وبلایت از آئین های ایرانی بخوانید.

برگزار کردن شب یلدای کم خرج و اقتصادی دغدغه خیلی از ما در حوالی آخرین روزهای پائیز است. دغدغه ای که با چند راهکار می توان تا حدود زیادی آن را برطرف کرد.

جشن سده جشن ایرانیان باستان است. این آئین با کشاورزی گره خورده. از خاکستر چوب های آتش زده در جشن سده به زمین های کشاورزی می پاشیدند. برخلاف باور عموم، سده ارتباطی با دین و مذهب زرتشت ندارد و در کتاب زرتشتیان اشاره ای به آن نشده است. از این آئین ایرانی بیشتر بدانید.

طیفی از محققین باور دارند که اساسا بخش گسترده ای از آیین مسیحیت، ناشی از باور های مهرپرستی بوجود آمده است و مسیحیت اختلاط فرهنگی واضحی با مهرپرستی دارد. مثلا تولد حضرت مسیح در آغل هم یکی از این مصادیق است که به گفته مسیحیان، از تولد میترا در غار گرفته شده.

آئین های ایرانی برای ایرانی ها مهم است. از جشن های مذهبی در ایران تا جشن های محلی و آئین های ایرانی پیش از اسلام همه از مجموعه این آئین هاست. فرهنگی ایرانی براساس ارزش ها و باورهای مردم این جغرافیا در قالب رسم و رسوم آئینی خود را نشان می دهد. در این مطلب از مجله فرهنگی وبلایت کالبد شکافی این مفهوم را بخوانید. وبلایت گنجینه آئین های ایرانی است.

دورهمی شب یلدا یکی از آیین های ایرانی است که اجتماعی شدن ایرانی ها از سالهای دور را تقویت کرده است. گره گشایی دورهمی یلدا بیش از آن چیزی است که فکر می کنید

شب یلدا یعنی: طولانی ترین شب سال، شروع غلبه روشنایی بر تاریکی با کوتاه شدن به مرور شب ها ، دید و بازدید خانوادگی و صله رحم ، جشن و شادی، پایبندی به رسم و رسومات اصیل ایرانی، فراموشی کدورت ها و در یک کلمه، شاد و راضی بودن در کنار یکدیگر.  تاریخ شب یلدا […]

آجیل شب یلدا تاریخچه ای طولانی دارد و در کنار آجیل شب عید و آجیل چهارشنبه سوری پرطرفدار است اما در گذشته ترکیب و شکل خرید آن با امروز متفاوت بوده است.

یلدا یا چله؛ آخرین شب پاییز، بلند ترین شب سال و شبی که قرن هاست ایرانیان در سرتاسر کشور آنرا جشن می گیرند و حتی رسم دارند که شب زنده داری کنند و تا صبح خوش بگذرانند. اما هر جای کشور، فرهنگ، جشن و آداب و رسوم مخصوص به خودش را دارد و در حقیقت […]

چرا قصه گویی شب یلدا، یک سنت پسندیده است؟! قصه گویی در شب یلدا بی دلیل نبوده و در گذشته ها که خانواده ارزش بیشتری داشت و بنیاد صمیمی تری بود، کودکان نیز مورد توجه ویژه ای بودند و یکی از آداب و رسوم شب یلدا به کودکان مربوط میشد. داستان اساسا یکی از بهترین […]

جشن آبانگاه جشنی است که ایرانیان باستان در دل ایام نوروز برپا می کردند. آبانگاه جشنی برای باران و  آب است. این جشن در برخی مناطق هند بین مهاجران ایرانی هنوز برگزار می شود. با آبانگاه و سایر جشن های ایرانی در مجله فرهنگی وبلایت آشنا شوید. وبلایت گنجینه آئین های ایرانی است.

عید غدیر بزرگترین جشن دینی شیعیان است. آداب و رسوم غدیر سابقه ای به قدمت خودش دارد اما جشن های غدیر از زمان تسلط ایرانیان بر اعراب پررونق شده. از زمان حکومت آل بویه و حکمرانی اش بر بغداد جشن های غدیر باشکوه برگزار شد. بازار تا صبح عید باز بود و صدای شادی در گوش شهرها پر بود.

دوخت کیسه برکت در 27 ماه رمضان از آداب و رسوم رمضان در مناطق مختلف ایران است که  هنوز هم در همدان، اصفهان، دامغان، آذربایجان شرقی و … اجرا می شود. از این رسم جالب در مجله فرهنگی وبلایت بخوانید. وبلایت گنجینه آئین های ایرانی است.

چای روضه یکی از خوراکی های آئین های محرم است. ازملزومات همیشگی مراسم روضه در تکیه ها و هیات مذهبی است که ایرانی خاطراتی از آن دارد. از استکان های لبریز و خوش عطر چای محرم. داستان کوتاه چای روضه دَم یکی از این آن خاطرات است که شب های محرم را روایت می کند. آئین های ایرانی را در مجله فرهنگی وبلایت جستجو کنید.

ماه رمضان در کردستان و روستاهای آن مثل سایر نقاط ایران رسم و رسوم ویژه خودش را دارد. از رویت هلال ماه رمضان تا شیرینی های کردستان در ماه رمضان آئین مردم کُرد را در این سی روز می سازد. حال و هوای ماه رمضان و رسم مردمان کُرد را در مجله فرهنگی وبلایت دنبال کنید.

او تجسم حکومت الهی، تجسم  آیات قرآن در میان مسلمین، تجسم «برکافران سخت گیر و با همدیگر مهربانند » و تجسم عدل مطلق بود . او فقرا را به خود نزدیک می کرد و ضعفا را مورد رعایت خاص قرار می داد. برجستگانی که با پول و زور و بقیه وسایل مطرح شدن ، خودشان را به ناحق مطرح کرده بودند ، در نظر علی با خاک یکسان بودند. آنچه در چشم و دل او ارزش داشت ؛ ایمان و تقوا و اخلاص و جهاد و انسانیت بود.

فانوس های روشن رمضان در ایران و جهان نماد جهانی روزه و روزه داری است. اما فانوس به عنوان یکی از معدود ابزار روشنی برای ایرانیان هم در مراسم و آئین های مذهبی نقش ویژه خود را داشته . در ایران هم وقتی رمضان به نیمه می رسید ؛ سالروز ولایت امام حسن علیه السلام که می شد، کوچه ها پر می شد از بچه های فانوس به دست. از داستان فانوس رمضان در مجله فرهنگی وبلایت بخوانید. وبلایت، گنجینه آئین های ایرانی است.

مثل همه جای ایران، گیلانی ها در ماه رمضان برای خودشان آداب و رسومی دارند. قدمت گیلان آداب و رسوم ماه رمضان در گیلان مثل خود رمضان قدمت دارد.
آئین های سنتی ماه رمضان در گیلان به فرهنگ مردم این خطه سبز پوش گره خورده. مُسن ترها می گویند آداب و رسوم خاص رمضان در منطقه ما کم نیست.تا جایی که یادمان هست، تنها استقبال از رمضان، هشت آئین ویژه داشتیم. که حالا به جز از دو سه تای آن اثری نمانده.

نذری غالبا اگرچه چای و شربت بود، اما حالا صحبت از گرسنگی بود؛ دیگ های نذری در حالی رفت روی آتش که بیشتر غله و آذوقه شهر دست محتکرین بود.
اما به گواه مورخانی چون اکبر شهری؛ اهل خیری هم اگر یافت شد؛ از میان همان طبقات فقیر و متوسط بود که دیگ‌های دمپخت نذری بار ‌گذاشتند.

همه کسانی که حاضرند چند روزی در هفته را یک وعده غذا در روز بخورند یا تمام روز را با آب سر کنند و یا روزهایی را تنها با دو دلار در روز زندگی کنند به این کمپین می توانند وارد شوند.

روزه کله گنجشکی یا روزه های پیوندی از رسوم ماه رمضان در فرهنگ ایرانی برای آموزش روزه داری به کودکان است. برای قدیمی ها هم مهم بوده که روزه اولی ها چطور روزه بگیرند؟ یا تشویق کودکان به روزه داری از چه راهی باشد: آب قنات روزه هایت را کامل می کند. آب قنات روزه هایت را کامل می کند یکی از جمله های زیبایی است که به بچه هایی که روزه پیوندی می گرفتند گفته می شد.  در مجله فرهنگی وبلایت از آنچه لازم است درباره روزه کله گنجشکی بدانید بخوانید

ماه رمضان را آغازی است و پایانی؛ اما فقط این سی روز یا بیست و نه روز نیست. برای مردم ایران، رمضان به قدری عزیز است که از پانزده روز قبل، یعنی از فردای جشن نیمه شعبان به استقبالش می روند. به اصطلاح فرهنگ روزه به پیشواز رمضان می روند. پیشوازی که آداب و ادب […]

آیین های رمضان در فهرست میراث معنوی ایران خوشبختانه ثبت شده. اگر چه این رسوم شامل چند بخش اصلی مشترک است اما در هر شهر آیین های اختصاصی هم هست که باید جداگانه ثبت ملی شود. مثل جیرجیرونی اصفهانی ها که ثبت شد و یا آش بوشهری که برای مردمان خونگرم این خطه حفظ شده.

آیین های رمضان بیشتر مخصوص بزرگترهاست اما رسم الله رمضونی در ماه رمضان برای بچه هاست که در کرمان و بم و حتی فارس و گلستان هم رواج داشته. این رسم با خواندن اشعار الله رمضونی شروع و به پول و خوراکی های خوشمزه ختم می شود.

آداب و رسوم عید سعید فطر در ایران، همزمان با حلول ماه شوال و استهلال برپا می شود. در کنار آئین های دینی که مهترین آن اقامه فریضه نماز صبح عید فطر است رسم هایی هست که بسته به شهر و فرهنگ هر منطقه ای پررنگ تر و یا اختصاصی برگزار می شود. در این صفحه از مجله فرهنگی وبلایت از رسوم عید فطر در ایران می گوییم.

رسم خانه تکانی رمضان یکی از آئین های پیشواز رمضان است که در ایران هنوز هم سنتی زنده است. هرچند که اغلب خانه تکانی نوروز را می شناسیم اما مردمان هر شهر برای خود برنامه های مشخص دارند.

من فوجی موتو هستم. پژوهشگر مردم شناس ،  از سرزمین آفتاب تابان ، ژاپن. بعد از زبان مادری ام ، فارسی را حتی  بهتر از انگلیسی صحبت می کنم. برای من که مراسم چای ، همیشه در فنجان های سپید  و حضور پررنگ زنان خلاصه می ش  ، دیدن استکان های بلور و عطر چای نذری تان  به اندازه ای کافی بود که به همراه شاگردانم  بارها و بارها چمدان هایم را ببندم و به ایران سفر کنم.

مراسم محرم ندوشن با وجود همه شباهت هایش، آئین های اختصاصی خودش را دارد. ندوشنی ها ارادت خاصی به امام حسین دارند و این پس آئین های متعددی که در ماه محرم و صفر برگزار می کنند به خوبی پیداست. محرم ندوشن در فهرست میراث فرهنگی در قسمت میراث معنوی به ثبت رسیده. پرسه زنی، ذکرخوانی، بهر شهید ، نخل گردانی، آئین صلاه و … هرکدام برای خود داستانی دارد. اینجا عزای شیدالشهدا 72 روز است.

بین ۳۶۵ روز خدا، هر سال سه روز است که اسمش ایام البیض است؛ روزهای سپید. فرصتی برای اینکه خانه تکانی کنی تزکیه کنی جان و دلت را. تزکیه یعنی پاکیزه کردن این وقت سال که می رسد اگر ساکن شهری دود گرفته باشی، پنجره های کوچه و محله یک شکل دیگریست. ساکنین آپارتمان های […]

محمد، نام همه عالم است؛همه ی عالم محمد است. گفت : چهارده هزار سال قبل از خلق عالم ، نور محمد را خلق کردم و عالم را بخاطرش… در این مطلب از تالار هنر مجله فرهنگی وبلایت، متنی ادبی در رثای پیامبر اکرم می خوانید و موسیقی های مرتبط با حضرت رسول را می شنوید.

عید سعید فطر، عید بزرگ بندگی است و طلوع ماه نو با همه باریکی و نحیفی اش امیدی است جوانه زده در دلها که یک ماه بندگی خدا مورد قبول بوده است. متن بازگشت به فطرت به عید فطر و معنای فطر اشاره دارد. مجله فرهنگی وبلایت پیشاپیش حلول ماه شوال و عید سعید فطر را به خوانندگان محترمش تبریک می گوید.

رسم گلریزان از رسوم قدیمی در فرهنگ ایران است. گلریزان در زورخانه ها برگزار می شده و در اصل از مرام و آئین های پهلوانی است. وجود گل در این سنت صرفا برای زیبا نبوده و دلیل خاصی داشته است که در این متن به آن اشاره شده است. پوریای ولی و تختی از چهره های نامدار گلریزان اند.

وقف از سنت های دیرپا در ایران و البته جهان است. در فرهنگ ایرانی، سنت وقف به صورت فرهنگ عمومی درآمده و بسیاری از ابنیه و حمام و مدرسه های قدیمی از همین بخش ها در وقف است. در حقیقت وقف ارثیه عمومی است. در مجله فرهنگی وبلایت از آئین های ایرانی بدانید.

دانش سنتی را مادر علم جدید می دانند. پدران ما در گذشته با دانش و مهارت هایی که سینه به سینه به آنها رسیده بود، اموراتشان را می گذراندند. نمونه آثار و بناهای تاریخی گذشته همگی حاصل تجربه و دانش سنتی آنهاست. نمونه های دانش بومی در ایران موفق و در بسیاری موارد کم نظیر است. در این باره متن زیر را در مجله فرهنگی وبلایت بخوانید.

پرچم یا بیرق نماد کشور و گروه هاست. در تمام دنیا پرچم ها دو کارکرد سیاسی و فرهنگی دارند کارکرد فرهنگی همان ایجاد حس وفاق و اتحاد مردم آن سرزمین است و کارکرد سیاسی آن کاملا خارجی ست در مقابل سایر کشورها. در متن زیر از پرچم و تاریخچه آن می خوانید.

آیین نقالی و پرده خوانی از میراث فرهنگی ایران است که قدمت باستانی دارد. قصه های نقالان، فرهنگ ایرانی و اسلامی را سینه به سینه به ما رسانده است. درباره هنر نقالی و ویژگی های هنرمندان نقال بیشتر بدانید

رسم گل غلطان در کاشان و دامغان و مناطقی که گل محمدی می روید از آئین های ایرانی است. گل غلطان هرسال در اردیبهشت همزمان با برداشت گل محمدی انجام می شود. گل غلطان از سال 2006 در انتظار ثبت جهانی در فهرست  میراث فرهنگی ناملموس است. در مجله فرهنگی وبلایت از غلطیدن نوزادان در گل بیشتر بخوانید.

آرتمیس یا درمنه گیاهی دارویی است که کاربردهای دیگری هم دارد. مثلا در برخی فرهنگ ها در غرب آسیا از آرتمیس در تزئین دسته گل عروس استفاده می شود. آرتمیس گیاهی تلخ است اما به عنوان نماد و مفهومی خاص استفاده می شود. در متن زیر در مجله فرهنگی وبلایت از آرتمیس، گیاه مناسب دسته گل عروس بخوانید. شاید انتخاب شما هم این گیاه باشد.

فرهنگ بومی هر کشور و جغرافیایی مخصوص به خود است. بر  اساس همین فرهنگ ها قوانینی وضع می شود که از نظر فرهنگ بیگانه عجیب به نظر می رسد. متن فرهنگ عجیب، قوانین عجیب تر با ارائه مثال هایی از تفاوت های فرهنگی را یادآور می شود. مجله فرهنگی وبلایت را در شبکه جهانی اینترنت ورق بزنید. 

جشن سده، جشنی برای چهل روز بعد یلداست. یلدا برای ما ایرانیان مسلمان ها مانده اما جشن سده مخصوص زرتشتیان است. سده هنوز هم در شهرهای زرتشتی نشین اجرا می شود مثلا در کرمان که تعداد بیشتری از آیین های زرتشت به جا مانده.کرمان پهناورترین استان ایران است. قوم و قبیله های مختلفی در خاک […]

چرتکه مجموعه ای از مهره های چوبی داخل میله است در یک چارچوب که در گذشته نه چندان دور ماشین حساب قدیمی ها بود. سواد ریاضیات آدمها بالا نبود اما با چرتکه اموراتشان می گذشت. در حجره  بازاری های قدیمی هنوز هم پیدا می شود. در این متن  از این مهره های چوبی که حساب […]

ورزنه شهری تاریخی و توریستی است که در قلب استان اصفهان قرار دارید. کویر ورزنه، زیباترین کویر مرکزی ایران است. گردشگران ورزنه را به تپه های شنی می شناسند اما اهالی این منطقه رسمی دارد که در جاهای دیگر ایران کمتر دیده می شوند. زنان ورزنه سپید پوش اند. برای آشنایی با کویر ورزنه و فرهنگ سپید پوشی این مطلب از مجله فرهنگی وبلایت را ببینید.

خرده فرهنگ، فرهنگ های مختلف در دل یک کشور است که می تواند به دلیل تفاوت قومی، زبانی، طبقاتی و شغلی با هم فرق کند. فرهنگ ایران به دلیل تنوع قومی، خرده فرهنگ های متعددی را در خودش جا داده است. متن خرده فرهنگ چیست و به چه درد می خورد؟ با ذکر مثال هایی این مفهوم را شفاف کرده است. با مجله فرهنگی وبلایت، گنجینه آئین های ایرانی همراه باشید. 

جشن عروسی از مهمترین اتفاق های زندگی  یک زوج است. هرکسی بسته به سلیقه اش مراسم عروسی را جوری برگزار می کند. یکی در تالارهای عقد و عروسی گران قیمت، یکی هم با طراحی کارت دعوت و ارسال آن به مهمانان برای شرکت در یک عروسی با شکوه . مثل این دعوت نامه که در مجله فرهنگی وبلایت می خوانید.

برای ایرانی ها در همیشه تاریخ مراسم عروسی یکی از مهمترین آیین های خانوادگی و اجتماعی بوده و به مرور زمان خرده فرهنگ های فراوانی را باعث و شامل شده است. شیوه ها و روش های فراوانی دارد مراسم و جشن عروسی در سراسر ایران. مثلا معروف است که قدیمی ها هفت شبانه روز جشن […]

سندباد بحری و داستان‌های هزار و یک شب از دل برخی از افسانه‌ سرایی های دوره ساسانی و برخی از سفرنامه‌های بازرگانان ایرانی در قرن‌های اولیه اسلام برگرفته شده. بعدها به واسطه تجارت بصره و سیراف با کشورهای هند و چین و شروع ادبیات جدید، داستان‌هایی در آمیزش با فرهنگ عرب، در دل هزار و یک شب جای گرفتند.

لالایی در فرهنگ مردم ایران بخشی از فرهنگ شفاهی است. لالایی در فرهنگ ملل مختلف از همان دوران باستان بوده است. هدف از خواندن لالایی ، آرامش دادن به کودک است. اینکه لالایی در مناطق مختلف ایران چطور است و دلیل همه گیری آن چیست؟ در مجله فرهنگی وبلایت بخوانید.