زندگی نامه مرتضی ممیز ؛ طراح گرافیکی که لوگوهایش را بیشتر می شناسید!

زندگی نامه مرتضی ممیز ؛ طراح گرافیکی که لوگوهایش را بیشتر می شناسید!

مرتضی ممیز از بنیان گذاران رشته گرافیک در دانشکده هنرهای زیباست.او را پدر گرافیک ایران نامیده اند. ممیز با نوآوری های متعدد و استفاده از تکنیک های جدید، تبدیل به یک گرافیست مولف و صاحب سبک شد. او با ابداعات خود، نگاه موجود در جامعه به رشته گرافیک را تغییر داد. با زندگی نامه مرتضی ممیز ، هنرمند متولد شهریور آشنا شوید.

مرتضی ممیز از بنیان گذاران رشته گرافیک در دانشکده هنرهای زیبا و انجمن صنفی گرافیک ایران، پدر گرافیک ایران نامیده اند. او با نوآوری های متعدد و استفاده از تکنیک های جدید، تبدیل به یک گرافیست مولف و صاحب سبک شد. او با ابداعات خود، نگاه موجود در جامعه به رشته گرافیک را تغییر داد. در صفحه مشاهیر مجله فرهنگی وبلایت با زندگی نامه مرتضی ممیز ، هنرمند متولد شهریور آشنا شوید.

بسیاری از نام ها در تاریخ هنر ایران باقی مانده اند. برخی به علت داشتن استعدادی شگفت، عده ای برای ایجاد سبک و مکتبی جدید. برخی نیز همچون استاد مرتضی ممیز، برای گشودن راهی نو برای هنرمندان نسل های بعدی جاودانه شدند.

استاد مرتضی ممیز را پدر گرافیک ایران می خوانند. نه از آن جهت که لوگوهای معروف و متداول در ایران را خلق کرده، و نه از آن رو که کارنامه پرباری از طراحی ها، پوسترها و مقالات از خود بر جای گذاشته است. مرتضی ممیز پدر گرافیک نوین است؛ زیرا این رشته هنری را از یک تکنیک خرد در مجلات دهه ۴۰ به یک رشته خلاقانه چندوجهی بدل نمود. او مسیری را پیش پای دانشجویان هنر قرار داد که اکنون همه گرافیست های ایران وام دار اویند.

مرتضی ممیز

کودکی و نوجوانی

مرتضی ممیز، طراح گرافیک، تصویرگر و پژوهشگر هنر در چهارم شهریور ماه ۱۳۱۵ در محله مولوی تهران پا به عرصه وجود گذاشت. پدرش محمدعلی و مادرش خانم کوچک نام داشتند. درخشش و استعداد وی در امر طراحی از همان دوران کودکی هویدا بود.

در دوران نوجوانی از طریق کتابخانه ای که وابسته به سفارت لهستان بود، با مجلات لهستانی و دنیای گرافیک آشنا شد. در آن زمان هنر لهستان در اوج شکوفایی خود بود و فراتر از سبک های مرسوم در اروپا پیش می رفت. از این رو، این آشنایی، نقطه عطفی در زندگی مرتضی ممیز و سبب گرایش او به رشته گرافیک شد. ممیز در همان دوران برای کمک به مخارج خانه، تابلونویسی انجام می داد؛ اما مشکلات مالی سبب نشد تا او از علاقه اصلی خود فاصله بگیرد.

تحصیلات

مرتضی ممیز در سال های ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۴ مشغول به تحصیل در رشته نقاشی در دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران بود و بالاخره در سن ۲۹ سالگی توانست مدرک کارشناسی خود را اخذ کند. برای فهمیدن اینکه او در آن دوران چه می کرد که تا این حد دریافت مدرکش را به تعویق انداخت، باید نگاهی به خروجی آتلیه بهرامی در آن سال ها انداخت. ممیز با فعالیت در آتلیه بهرامی، اولین سفارش طراحی جلد کتاب و لوگو خود را پذیرفت و از این طریق با اینکه هنوز یک دانشجوی رشته نقاشی بود، به صورت حرفه ای وارد عرصه گرافیک شد.

بعد از پایان دوره کارشناسی، مرتضی ممیز راهی فرانسه شد. وی در مدرسه هنرهای تزئینی پاریس در رشته طراحی غرفه و معماری داخلی، مشغول به تحصیل شد.

مرتضی ممیز

دوستان و همکاران مرتضی ممیز

در بررسی عمر هنری و زندگی نامه مرتضی ممیز به نام هایی برخورد می کنیم که هر کدام به تنهایی همچون ستاره ای در آسمان فرهنگ و هنر ایران می درخشند: سهراب سپهری، آیدین آغداشلو، محمد احصایی، پرویز کلانتری و چنگیز شهوق. مرتضی ممیز در دوران تحصیل و کار در آتلیه، با این جمع بی نظیر آشنا و همکار شد. آنان را می توان نسل طلایی هنرهای تجسمی معاصر دانست.

ازدواج

مرتضی ممیز در پاریس با همکار و همسر آینده اش فیروزه صابری آشنا شد. فیروزه صابری دانش آموخته ادبیات فرانسه بود که در زمینه ساخت کلاژهای پارچه ای فعالیت داشت. او در سال ۷۵ بعد از ابتلا به سرطان از دنیا رفت.

مرتضی ممیز

بازگشت به ایران و طرح راه اندازی رشته گرافیک در دانشگاه

مرتضی ممیز بعد از بازگشت به ایران، طرح ایجاد رشته گرافیک را در دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران مطرح می کند که با موافقت مسئولین دانشکده رو به رو می شود. وی در طول سال ها تدریس در این دانشکده و بعد در دانشکده هنرهای تزئئینی و دانشگاه فارابی، دانش خود را به دانشجویان علاقمند منتقل ساخت. او رشته گرافیک را به عنوان یک رشته مستقل، خلاق، دارای ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و صنعتی به همگان شناساند و مسیر جدیدی را در مقابل چشمان دانشجویان هنر گشود.

آشنایی با شاملو و همکاری در مجله کتاب هفته

یکی از کسانی که ممیز در طول زندگی حرفه ای خود با او آشنا شد، احمد شاملو پدر شعر سپید بود. در دهه ۴۰ گرافیست ها در مجلات، به عنوان یک تکنیسین فعالیت داشتند و فعالیتشان چندان رنگ و بوی خلاقانه نداشت. در آن زمان احمد شاملو مجله ای به نام کتاب هفته منتشر می کرد که طی آشنایی با ممیز،  از او برای تقبل مسئولیت تصویرگری و طراحی گرافیک آن دعوت نمود. این همکاری قدم مهمی در زندگی کاری ممیز به حساب می آمد و بستری را فراهم کرد تا وی به صورت گسترده به گرافیک در حوزه اجتماعی بپردازد. خلاقیت ممیز سبب شد تا او به عنوان یک گرافیست صاحب سبک در جامعه هنری و فرهنگی شناخته و تثبیت شود. از آن پس ممیز به الگویی برای سایر گرافیست های جوان بدل شد.

مرتضی ممیز

طراحی لوگو

آنچه برای ممیز شهرتی ماندگار پدید آورد، طراحی لوگو یا نشانه سازمان ها و مراکز مختلف بود. علامت استاندارد ایران، معروف ترین لوگوی ممیز است که برای هر ایرانی نمادی آشنا است. در کنار آن طراحی لوگوی شهرداری تهران، سازمان آتش نشانی، سایپا، شهرداری اصفهان، موزه رضا عباسی، سازمان ورزش زنان کشور و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تنها تعدادی از مجموعه وسیع نشانه هایی است که از او به یادگار مانده است.

دیگر فعالیت های مرتضی ممیز

مرور بر زندگی نامه مرتضی ممیز نشان می دهد که علاوه بر طراحی گرافیک و تصویرگری برای امور تبلیغاتی، جلد کتاب، طراحی لوگو و طراحی پوستر فیلم، امور هنری دیگری همچون طراحی صحنه و لباس تئاتر و سینما، طراحی و کارگردانی انیمیشن، مدیریت هنری مجلات، تصویرگری کتاب کودک را نیز تجربه کرد که در همگی آن ها توانایی های قابل ستایشی از خود بروز داد.

وی همچنین از بانیان تاسیس انجمن گرافیک، رییس هیئت مدیره انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، مشاور هنری و داور چندین جشنواره و نمایشگاه در ایران و سایر کشورها بود. دیگر عناوین و مسئولیت های ممیز نیاز به فهرستی بلند بالا دارد.

مرتضی ممیز

نظرات موافقان و منتقدان مرتضی ممیز

اگر ممیز تنها خود را مشغول به خلق آثار می کرد و با روندی که هنر گرافیک در ایران پی می نمود، مخالفتی نمی کرد، بدون شک دچار انتقادات بسیار نمی شد. اما او روحیه ای پویا و پر تلاش داشت و در پی آن بود تا اگر خود به پیشرفتی نائل آمده، امکان پیشرفت را برای سایرین نیز فراهم آورد. از این رو در روند امور اجرایی با برخی انتقادات روبه رو می شد.

بررسی زندگی نامه مرتضی ممیز نشان می دهد که موافقان بسیاری هم دارد. به عنوان نمونه، آیدین آغداشلو نقاش پیشکسوت درباره ممیز عنوان کرد: “مرتضی ممیز، انسانی پویا و جست‌وجوگر، یکی از پرکارترین و تاثیرگذارترین هنرمندان گرافیک ایران بود که با سرسختی و استقامت نام گرافیک و گرافیست را در کشور ما جا انداخت.”

برگزاری اولین دوسالانه گرافیک در ایران

در سال ۱۳۶۵ ممیز طرح برگزاری اولین دوسالانه گرافیک ایران را ارائه داد. وی با حمایت و پیگیری های خود سبب برگزاری این نمایشگاه شد. در دوره های بعدی برگزاری این مسابقه بزرگ، او مدیریت چند دوره را بر عهده گرفت.

مرتضی ممیز

نمایشگاه های مرتضی ممیز و افتخارات 

ممیز نمایشگاه های انفرادی بسیاری در ایران و دو نمایشگاه در آلمان برگزار کرد. در بیش از ۷۰ نمایشگاه گروهی در کشورهای مختلف مانند آلمان، فرانسه، بلژیک، فنلاند و آمریکا نیز حضور یافت.

  • استاد برجسته فرهنگستان هنر و دریافت نشان عالی فرهنگ و هنر از رییس جمهور ایران سال ۱۳۸۳
  • چهره ماندگار سال ۱۳۸۲
  • دریافت سیمرغ بلورین بهترین پوستر از جشنواره فیلم فجر
  • جایزه بهترین طراحی کتاب کودک

مرتضی ممیز

مرتضی ممیز بعد از گذراندن سال ها بیماری در سال ۱۳۸۴ در اثر ابتلا به سرطان درگذشت. پیکر او در کردان کرج آرام گرفت.

او که چندین سال مدیر گروه گرافیک و عکاسی دانشکده هنرهای زیبا بود، با تلاش برای شناساندن رشته گرافیک به جامعه فرهنگی، افزودن تکنیک های جدید و نشان دادن توان این رشته در انتقال مفاهیم اجتماعی سبب شد تا او برای همیشه به عنوان پدر گرافیک ایران شناخته شود.

https://weblight.ir/wp-content/uploads/farhang-o-tamaddon/mashahir/honar/momayyez/pic/morteza-momayez-02.jpg?_t=1628203117