نقدی بر فیلم سینمایی بنفشه آفریقایی

بنفشه افریقایی ، ساخته مونا زند حقیقی است به تهیه کنندگی علیرضا شجاع نوری ؛ بازیگر سرشناس فیلم روز واقعه . بنفشه افریقایی را سال ۹۶ ساخته اند. در متن پیش رو در مجله فرهنگی وبلایت، نقدی بر فیلم سینمایی بنفشه آفریقایی را می خوانید.کارگردان این فیلم، مونا زند حقیقی بعد از فیلم عصر جمعه که ۱۳ دور قبل آورد به جشنواره فجر ، امسال بنفشه افریقایی را عرضه کرده است. بنفشه افریقایی ، داستان زنی رنگرز به نام شکوه است که از همسر اولش فریدون جدا شده ، با رفیق او ازدواج کرده و حالا سال هاست که می گذرد. شکوه تصمیم می گیرد که با گرفتن رضایت از همسر دومش رضا ، همسر سابقش را که حالا در خانه سالمندان است به خانه خود بیاورند و در کنار همسر دوم به زندگی ادامه دهند و فاطمه معتمدآریا، رضا بابک و سعیدآقاخانی بازیگران این زندگی مشترک هستند. ارائه این تصویر متفاوت و هنجارشکن، صدای خیلی از منتقدین را درآورده . می گویند داستان فیلم در پی قبح زدایی از هنجارهای پذیرفته شده فرهنگ ایرانی است ؛ اسلامی اش که بماند . 

banafsheh-ye-afrighaie
[KGVID]https://weblight.ir/wp-content/uploads/2020/05/banafsheh.mp4[/KGVID]

مونا زند هم در مقام کارگردان ، نقدها را بی پاسخ نذاشته با بیان این جمله : «ما خواستیم بگوییم تعصبات و قضاوت‌ها را کنار بگذاریم » جدای پاسخی که سازندگان فیلم و نوع جهان بینی شان به مسئله دارند ؛ دانستن نظر قلبی آنهایی که از این نگاه دفاع می کنند لازم است ، وقتی با خود خلوت می کنند یا خودشان را می گذارند جای شخصیت های اصلی . فیلم برشی ساده از یک زندگی معمولی است بدون هیچ افت و خیزی به همین خاطر بیشترین تمرکز فیلمساز روی شخصیت ها و دیالوگ هایی است که سعی در معرفی آنها دارد. روایتی که اگر نبود رابطه مثلثی بین زن و مردهای آن ، هیچ حرفی برای گفتن در چارچوب یک فیلم سینمایی نداشت.خلایی که فیلمساز سعی کرده با قاب های رنگی آن را جبران کند. لوکیشن بنفشه آفریقایی در یکی از محلات قدیمی شهر آمل فیلمبرداری شده و به همین خاطر پر از رنگ است و فضای یک خطی داستان را در چشم مخاطب قابل تحمل می کند. بنفشه افریقایی برای هر تماشاگر ایرانی اگر نخواهد پز روشن فکری های مرسوم بگیرد ، توی ذوق می زند ، هرچند که فیلمسازش در حوزه تولیدات سفارشی ؛ تجربه به تصویر کشیدن فرهنگ ایرانی اسلامی را داشته است و قسمتی از مجموعه مستندی بلند درباره آئین عزاداری محرم در شهرهای مختلف ایران را برده است جلوی دوربینش. حالا هم با ساخت بنفشه افریقایی می تواند فیلم را بگیرد سر دست و مثل ساخته قبلی اش ؛ عصر جمعه ببرد در فستیوال ها و جشنواره های کلن آلمان و وزوول فرانسه. هرچند که تماشاگر ایرانی عادت ندارد به این سوژه ها . وقتی تصویری از شکوه زن ایرانی را می گذارد کنار « شکوه» بنفشه افریقایی خانم کارگردان باز هم یک جوری می شود در خودش. با این وصف این وسط سازندگان دلایل خودشان را دارند و می شود در صحبت تهیه کننده فیلم هم جستجو کرد که گفت : می‌خواهیم سینمای جهان‌گیری داشته باشیم باید به سمت روابط انسانی برویم. باید به سمت روابطی برویم که آن را به شکلی درست به نمایش بگذاریم بحث جهانی شدن یا به قولی همان جهان گیر شدن که مدتهاست همه مناسبات زندگی مان را تحت تاثیر قرار داده حالا سایه اش روی بنفشه افریقایی هم افتاده. فارغ از اینکه در کدام خاک ریشه دارد و از کدام آب ، شیره جان می کشد به برگ هایش و در هوای کدام فرهنگ نفس می کشد.